Volhouden of loslaten

Hoe lang hou je vol en wanneer laat je los?

Dat is de vraag die mij momenteel bezig houdt.

Onlangs had ik een A-ha! moment. En het was er eentje van formaat.

Het heeft zo'n vier decennia geduurd, maar ik ben er eindelijk achter gekomen dat de grote les die ik te leren heb loslaten is.

Klinkt vrij eenvoudig, niet? Was het maar zo, want voor mij is dat nu net een van de moeilijkste dingen om te doen. En toch heb ik het nooit bewust ervaren als een probleem.

Waarom niet? Omdat ik al die tijd rondliep met twee verwarringen.

1. ik verwarde vasthouden met volhouden en

2. ik verwarde loslaten met opgeven.

Ik wou absoluut niet opgeven en dus hield ik hardnekkig vast aan zo veel dingen, relaties en situaties en ervaarde dat als doorzetten en volhouden. Ik voelde dat ik zou falen als ik opgaf voor ik echt alles geprobeerd had. Daardoor hield ik te lang, te veel en te diep vast aan zaken die niet goed waren voor me. Maar ik had het niet door. Ik ervaarde het zo niet. En al mijn inspanningen, moeite, energie en middelen die ik investeerde brachten niks op. Dan ga je twijfelen. In de eerste plaats aan jezelf. Wat je eigenwaarde en zelfvertrouwen geen deugd doet. En zo geraak je dan in een vicieuze cirkel.

Twijfel is een simpel en complex iets, dat in een van de volgende blogposts aan bod komt.

Vasthouden aan een vals Je-m'en-foutisme

Als je bent zoals ik, dan heb je wel eens de neiging om met veel overtuiging en kracht te verkondigen dat het je allemaal niet kan schelen! En je klinkt overtuigend zowel voor anderen maar ook, en vooral, voor jezelf. Je bent er volledig zeker van dat je het losgelaten hebt. Je bent er volledig klaar mee. Punt. Gedaan. Schlüss. Fini. Basta. Done! Voilà zie, probleem opgelost!

Dagen, weken en soms zelfs jaren later bevestig je je krachtige beslissing met een deugddoend "Het kan mij nu eens écht niet schelen!".

Wake-up call: mocht dat echt zo zijn, zou je er zo lang geen emotionele reactie op hebben.

Het is duidelijk dat het je wel degelijk nog wat kan schelen. Alleen wil je dat niet toegeven, want je denkt dat het je zwak doet lijken. Dat het je klein doet lijken. Je voelt je kwetsbaar als je dat zou doen, en dus doe je het niet. En zo geraak je in de val van wat ik het vals je-m'en-foutisme noem. Een val waar je heel lang kunt in verstrikt zitten.

Dit verklaart waarom mijn a-ha moment zo lang op zich liet wachten. Zelfs toen het mij duidelijk werd dat loslaten gemakkelijk verward kan worden met opgeven en vasthouden gemakkelijk aanvoelt als volhouden was het nog altijd niet voldoende. Er ontbrak nog altijd een cruciaal element om mijn ogen volledig te openen.

De kracht van aanvaarden

Het niet kunnen aanvaarden van iets zorgt er voor dat we blijven vasthouden. Dat kan een positief resultaat hebben, waardoor we volhouden tot we ons doel bereikt hebben. Maar het kan ook een negatief resultaat hebben waardoor we te lang blijven steken in een situatie die niet goed is voor ons.

Als je dan, zoals ik, vasthouden verwart met volhouden dan wordt het heel gemakkelijk om te denken dat je naar een bepaald doel werkt terwijl je eigenlijk vast zit in een situatie die jou geen meerwaarde oplevert.

Klinkt logisch, maar...

Om iets te aanvaarden moet je het wel eerst erkennen. En om iets te erkennen moet je het correct kunnen identificeren. En daarin zit nog een addertje.

Dikwijls is wat we niet kunnen aanvaarden niet zo eenvoudig te identificeren en wordt het overschaduwd door een hele boel andere zaken. We grijpen naar allerlei redenen die voor ons (gemakkelijker) aanvaardbaar zijn, om toch maar het onaanvaardbare te ontwijken.

De symptomen verbergen de ziekte.

Dit is een van de redenen waarom begeleiding zo'n belangrijke rol kan spelen. Omdat we vaak vastzitten in een vicieuse cirkel in ons hoofd helpt het enorm om er met iemand te kunnen over praten.

Maar zelfs als je identificeert wat je moet aanvaarden betekent dat nog altijd niet dat je meteen ook weet of je iets moet loslaten of net moet doorzetten. Dus nog een dilemma.

Hoe bepaal je wanneer je volhoudt en wanneer je los laat?

Want laat ons eerlijk zijn, de adviezen hierrond zijn dikwijls een beetje tegenstrijdig.

Je moet leren loslaten, maar je mag niet te vlug opgeven. Het verschil tussen succes en falen is dat die met succes net iets langer doorzette dan die die faalde.

Elke bocht kan een fantastische kans onthullen, maar je moet hem wel eerst nemen.

En zo zijn er nog wel een pak meer van die mooi klinkende uitspraken.

Dus hoe bepaal je voor jezelf wanneer je wat doet? Hoe ver ga je en wanneer is het genoeg geweest? En hoe maak je die keuze op zo'n manier dat jij je daar goed bij voelt, wat er nadien ook gebeurt?

Als ik kijk naar de momenten waarop het mij lukte om die keuze te maken dan hebben die allemaal een iets gemeen. Ik wist ofwel heel goed wat ik wou of ik wist heel goed wat ik net niet wou en in beide gevallen was ik echt overtuigd.

Daartegenover staan de momenten dat het mij niet lukte. Ook die hebben iets gemeenschappelijks. Ik had enerzijds geen duidelijkheid in wat ik wou of niet wou en als ik al wist wat ik niet wou dan wilde ik dikwijls niet zien dat wat ik niet wou precies was waar ik al mijn energie, tijd en middelen in stak. Doet mij wat denken aan het psychologisch concept van loss aversion, dat hier mogelijks ook wel een rol speelt.

Dus wat werkt dan wel?

Ik werk met een combinatie van zelfreflectie, eerlijkheid naar mezelf toe en gebruik makende van begeleiding van verschillende soorten gesprekspartners om zo een totaalpakket te krijgen waaruit ik al de elementen haal die ik nodig heb om inzicht, richting, houvast en duidelijkheid te krijgen. Dit werkt voor mij het beste.

Hoe doe jij het?